fot. bigstockphoto.com
Architektura budynków wielorodzinnych obejmuje 4 typy budownictwa wielorodzinnego. Podziału tego dokonano ze względu na układ rzutów, a także przyjęty system komunikacyjny budynków mieszkalnych wielorodzinnych.
Występują 4 zasadnicze rodzaje budownictwa wielorodzinnego:
- Punktowiec, czyli wysoki, wielokondygnacyjny budynek, charakteryzujący się tym, że znajdujące się w nim lokale zgrupowane są wokół jednego centralnego węzła komunikacyjnego. Układ ten zapewnia mieszkańcom dobre, obustronne oświetlenie pomieszczeń, przewietrzanie i zawiera przynajmniej jedną klatkę schodową. Punktowce cenione są za swoje walory urbanistyczne (silne akcentowanie kompozycji przestrzennej) oraz ze względu na niewielką powierzchnię zabudowy, a także dobrą wentylację pomieszczeń. Budynki punktowe nazywa się często wieżowcami, choć do odmian tego typu budynków zalicza się też willę miejską, w której na każdej kondygnacji mieści się tylko jeden lokal.
- Klatkowiec, czyli budynek mieszkalny składający się z kilku segmentów (każdy z własną klatką schodową). Poszczególne klatki schodowe w tego rodzaju budynku wielorodzinnym tworzą jeden ciąg, który posiada oświetlenie bezpośrednie. Jedna klatka schodowa może obsługiwać nie więcej niż 5 mieszkań, które bezpośrednio prowadzą na klatkę schodową. Na każdej kondygnacji mieszczą się dwa lokale z oknami wychodzącymi na obie zewnętrzne elewacje, a także ewentualnie dalsze mieszkania, które są oświetlone tylko z jednej strony. Tę formę przybiera większość bloków.
- Korytarzowiec, czyli wielorodzinny budynek,w którym indywidualne mieszkania są dostępne z przebiegającego centralnie korytarza. Tego typu budynki tworzy się w celu uzyskania niewielkich mieszkań. Niestety nie mają możliwości wietrzenia na przestrzał, tylko są jednostronnie przewietrzane oraz oświetlone.
- Galeriowiec, czyli budynek mieszkalny, charakteryzujący się tym, że z galerii (otwartego komunikacyjnego ciągu, który przebiega przed elewacją) dostępne są mieszkania. Zwykle występują w nim małe jedno- lub dwupokojowe mieszkania. Schody obsługują kilkanaście bądź więcej mieszkań na każdej kondygnacji, a także łączą galeriami wszystkie piętra. Wzdłuż galerii zazwyczaj sytuuje się pomieszczenia o podrzędnym charakterze. Budynki typu galeriowiec nie są często projektowane czy tworzone, gdyż panuje w nich trudny klimat. Zdarza się bowiem tak, iż pokoje mieszkalne znajdują się po stronie ciemnej, zaś kuchnie, przedpokoje- po stronie słonecznej. Odwrotnie jest w krajach śródziemnomorskich, skąd wywodzi się ten typ budynków.
Często również można spotkać pośrednie formy budynków wielorodzinnych stworzone z powyższych form podstawowych, np. budynek klatkowo-galeriowy.