Program Czyste Powietrze skierowany był do właścicieli domów jednorodzinnych, którzy chcieli wymienić stare piece na bardziej ekologiczne źródła ciepła. Środki można było również przeznaczyć na docieplenie domu i inne prace termomodernizacyjne. Teraz dofinansowanie mogą dostać osoby mieszkające w blokach – z końcem września ruszył program Ciepłe Mieszkanie.
W ramach programu Ciepłe Mieszkanie środki na wymianę pieców i termomodernizację mogą dostać mieszkańcy bloków, lokali komunalnych oraz wspólnoty mieszkaniowe obejmujące od 3 do 7 mieszkań. Nowy program ma uzupełnić działania programu Czyste Powietrze, w ramach którego podpisano 374 umowy z gminami na kwotę blisko 750 mln zł. W wyniku tego programu poprawiona zostanie efektywność energetyczna ponad 33,5 tys. mieszkań.
Środki finansowe w ramach programu Ciepłe Mieszkanie otrzymają samorządy, które od 29 września 2023 r. mogą składać wnioski do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, działających w każdym z 16 województw. Końcowymi beneficjentami programu, którzy otrzymają pieniądze od gmin, będą właściciele lokali mieszkalnych. Na program Ciepłe Mieszkanie przeznaczono łącznie 1,75 mld zł. Osoby fizyczne mogą otrzymać dofinansowanie w wysokości do 41 tys. zł, a wspólnoty mieszkaniowe mogą ubiegać się o kwotę maksymalnie 375 tys. zł.
Pilotażowy nabór wniosków zrealizowany został w 2022 roku. Samorządy zawnioskowały do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, aby poszerzył on grono beneficjentów i umożliwił skorzystanie z dofinansowanie również najemcom lokali socjalnych i wspólnotom mieszkaniowym. Zwiększone zostały progi dochodowe dla wnioskodawców oraz wysokość maksymalnej kwoty dotacji. W ten sposób zasady programu dostosowane zostały do obecnej sytuacji na rynku. Osoby fizyczne, które skorzystają z programu, mogą przeznaczyć środki finansowe na demontaż nieefektywnych pieców i zastąpienie ich nowszymi źródłami ciepła. Rewitalizacja może obejmować także zakup i montaż wentylacji z odzyskiem ciepła, czy montaż nowej stolarki okiennej. Kosztem kwalifikowanym jest również stworzenie niezbędnej dokumentacji projektowej. Wspólnoty mieszkaniowe mogą natomiast sfinansować demontaż wszystkich starych pieców i zapewnić lokatorom wspólne ekologiczne źródło ciepła. Dotację można również przeznaczyć na docieplenie budynku i podniesienie jego jakości energetycznej, a także na zakup mikroinstalacji fotowoltaicznej.
Co trzeba zrobić, aby skorzystać z dofinansowania? NFOŚiGW przekazuje środki finansowe wojewódzkim funduszom ochrony środowiska, które podpisują umowy z gminami, które przystąpią do programu. Gminy organizują nabór wniosków dla swoich mieszkańców – właścicieli mieszkań, najemców lokali komunalnych i wspólnot mieszkaniowych, którzy będą końcowymi beneficjentami programu.
Maksymalne dofinansowanie, jakie można otrzymać, nie może przekraczać 30 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji, ale są wyjątki. Gospodarstwa wieloosobowe i jednoosobowe, w których średnie miesięczne wynagrodzenie na jednego członka rodziny nie przekracza 1894 zł, mogą otrzymać dotację w wysokości do 60 proc. kosztów kwalifikowanych, a mieszkańcy najbardziej zanieczyszczonych gmin do 65 proc. wydatków na inwestycję. Najbiedniejsze gospodarstwa domowe mogą ubiegać się o dotację w wysokości 90 i 95 procent.