Dawniej bloki mogły być wyłącznie szare, posiadając minimalistyczny styl i taką samą funkcjonalność. Architektura współczesna osiedli niemal w niczym nie przypomina tej z doby PRL-u, a deweloperzy prześcigają się w oferowaniu swoim klientom coraz to nowych rozwiązań.
Dzisiejsze bloki to przede wszystkim apartamentowce, na które zwykle nie stać przeciętnego Polaka. Bryły budynków stawianych na współczesnych osiedlach muszą być nie tylko estetyczne, ale także funkcjonalne. Idąc z duchem czasu, deweloperzy inwestują w ekobudownictwo. Energooszczędne apartamentowce uzyskują o 30% lepszy wynik energetyczny niż mieszkania wybudowane kilka dekad temu.
Wyróżnikami architektury współczesnych osiedli są m.in.:
- kolektory słoneczne, przeważnie mocowane od południowej strony dachu, służące do np. podgrzewania wody użytkowej (pokrywają do 60% zapotrzebowania energii, która jest potrzebna do ogrzania wody użytkowej), stosowane dziś już nie tylko w budownictwie jednorodzinnym,
- ściany tworzone z solidnej i ekologicznej cegły ceramicznej, która minimalizuje ryzyko powstawania mostków termicznych oraz gwarantuje zachowanie odpowiedniego mikroklimatu w środku budynku,
- zastosowanie dodatkowej warstwy izolacji cieplnej (daje to chłód latem i ciepło zimą),
- okna typu portfenetr sięgające od podłogi do sufitu, stosowane od południowej strony budynku zapewniają dodatkowe, darmowe ogrzewanie promieniami słonecznymi,
- stosowanie grzejników kanałowych w podłogach, które ogrzewają przestrzeń wokół okien
Wyżej wymienione rozwiązania to nie tylko oszczędność dla przyszłych mieszkańców, ale również mniejsze obciążenie dla środowiska.
Nowe osiedla są zawsze odgradzane, co niektórym przypomina klatkę, innym zaś daje bezpieczeństwo. Plan osiedli cechuje się prostotą: kilka budynków ustawionych z szereg, do których wykończenia stosuje się cegłę, szkło, drewno i naturalny kamień. Do dyspozycji mieszkańców jest zwykle spora przestrzeń, która może służyć np. do założenia ogródków.
Do nieodłącznych cech ich architektury należą także: podziemny parking, monitoring, dostosowanie do potrzeb niepełnosprawnych, taras, weranda, kolorowa elewacja, alejki wewnątrz osiedla oraz plac zabaw dla najmłodszych mieszkańców.
Niegdysiejsze szare, prostokątne bryły na osiedlach obecnie zamieniły się w kolorowe, posiadające m.in. zwiększoną warstwę izolacji ścian, duże przeszklenie, ekorozwiązania, a także otoczone zielenią apartamentowce. Coraz częściej te minimiasteczka mają mieszkania o nawet ponad 150 m kw. powierzchni, a do tego ogródek i dwa piętra. Niektórzy deweloperzy stawiają na odwrotne rozwiązania – małe 2- i 3-pokojowe mieszkanka w centrum z oknami sięgającymi od sufitu do podłogi zamiast balkonu, których właściciele mogą cieszyć się z takich udogodnień, jak siłownia czy nawet basen. Dziś tanie i mało atrakcyjne rozwiązania architektoniczne osiedli odchodzą już od lamusa, ustępując miejsce luksusowym apartamentowcom.