AntonioGuillem/bigstockphoto.com
Mieszkanie Plus jest częścią projektu ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości. Rządowy program został przyjęty wraz z uchwałą z dnia 27 września 2016 roku. Zawiera ona jednak pewne zapisy, które wzbudziły duże kontrowersje. Dotyczą one najmu instytucjonalnego i braku prawa do lokalu socjalnego w razie eksmisji. Ustawa zmieni, bowiem obowiązujące przepisy o ochronie lokatorów i dopuszcza eksmisję na bruk.
Deficyt mieszkań jest jednym z największych problemów państwa. Dzięki programowi mają powstać nowe zasoby mieszkaniowe pod wynajem. Stworzony ma zostać bank ziemi pod te inwestycje. W planach jest, by do 2030 roku liczba mieszkań przypadających na 1000 mieszkańców wzrosła z 363 do 435.
Warunki najmu poprzez nowe zapisy zmienią się. Do ustawy dopisany został rozdział o najmie instytucjonalnym. Zapisy mówią o tym, że w razie eksmisji lokatorom nie będzie przysługiwał żaden lokal socjalny ani pomieszczenie tymczasowe. W praktyce wyglądać ma to tak, że aby skorzystać z programu Mieszkanie Plus wynajmujący będzie musiał zrzec się, podpisując stosowne oświadczenie, swoich praw lokatorskich.
W sytuacji, gdy najemca takiego lokalu nie będzie z różnych przyczyn mógł uiszczać czynszu, będzie można go usunąć z mieszkania bez wyroku sądu. Przymus opróżnienia lokalu może być przez komornika sądowego zrealizowany do noclegowni lub schroniska dla bezdomnych.
Dotychczas prawo dopuszczało eksmisję jedynie na podstawie wyroku sądu. Sąd orzekał także o tym, czy przysługuje prawo do lokalu socjalnego, który bezwzględnie przysługiwał określonej grupie lokatorów, takich jak kobiety w ciąży, obłożnie chorzy, emeryci i renciści spełniający kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, bezrobotni oraz osoby niepełnosprawne. Zgodnie z nowymi zapisami nie będzie już wyjątków i lokatorom nie będzie już z definicji przysługiwało prawo do lokalu socjalnego.
Dotychczas była możliwość umieszczenia takiego zapisu w umowie o najem okazjonalny. Jednak w przypadku Mieszkanie Plus najemcą będzie nie zwykły Kowalski wynajmujący jedno mieszkanie, lecz firmy deweloperskie, które będą prowadzić biznes na dużą skalę. Dla dużych firm możliwość egzekucji bez wyroku i bez konieczności zapewnienia lokalu zastępczego będzie po prostu źródłem większych zysków.
Przeciwko ustawie protestował m.in. Komitet Obrony Lokatorów. O zawetowanie ustawy apelował także rzecznik praw obywatelskich, wskazując na to, że jest niezgodna z konstytucją i prawami człowieka. Ustawa mimo protestów weszła w życie, a rządowy program jest już w fazie realizacji.