Właściciela nieruchomości mogą obciążać opłaty z różnych tytułów, a ich nieregulowanie może skutkować nawet egzekucją administracyjną. Czym są opłata adiacencka, planistyczna i reklamowa, oraz czy można się przed nimi bronić?
Opłata adiacencka może zostać naliczona w sytuacji, gdy wartość nieruchomości wzrośnie w wyniku:
- budowy urządzeń infrastruktury technicznej ze środków Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, środków unijnych lub źródeł zagranicznych, które nie podlegają zwrotowi; przez urządzenia należy rozumieć również drogi, przewody i urządzenia wodociągowe, ciepłownicze, elektryczne, kanalizacyjne, telekomunikacyjne i gazowe;
- scalenia i podziału nieruchomości, której celem jest uzyskanie lepszego układu przestrzennego tych nieruchomości i lepsze ich zagospodarowanie.
Nie ma przy tym znaczenia, czy właściciel będzie chciał z tych udogodnień korzystać. Wysokość opłaty ustala rada gminy w drodze uchwały. Maksymalna jej wysokość ograniczona jest jednak postanowieniami ustawy o gospodarce nieruchomościami i wynika z okoliczności, w jakich powstał obowiązek uiszczenia opłaty. Stawki te mogą wynosić nie więcej niż:
- 30% różnicy wartości nieruchomości, gdy opłatę naliczono wobec wzrostu wartości nieruchomości wskutek jej podziału dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego;
- 50% wzrostu wartości nieruchomości wydzielonych w wyniku scalenia i podziału, w stosunku do wartości nieruchomości przed tymi zabiegami;
- 50% różnicy między wartością nieruchomości przed wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, a wartością po ich wybudowaniu.
Opłata planistyczna natomiast również obciąży właściciela, gdy wartość nieruchomości wzrośnie, jednak musi to nastąpić w wyniku innych okoliczności, niż w przypadku opłaty adiacenckiej. Zostaje ona pobrana przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, gdy wystąpią łącznie 3 przesłanki:
- plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego zostanie zmieniony bądź uchwalony,
- w efekcie tego wartość nieruchomości wzrośnie,
- właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości zbędzie ją w ciągu pięciu lat od dnia, w którym plan zaczął obowiązywać.
Wystąpienie wyłącznie jednej lub dwóch przesłanek nie może być podstawą do naliczenia opłaty.
Opłata reklamowa jest najnowszą spośród trzech wymienionych danin. Decyzję o jej wprowadzeniu podejmuje rada gminy na podstawie uchwały. W bieżącym roku nie może ona przekroczyć kwoty 2,50 zł za część stałą i 0,21 zł za metr kwadratowy powierzchni. Opłata ta została wprowadzona w 2016 roku i ma zapobiegać negatywnemu wpływowi niekontrolowanych treści reklamowych na wygląd krajobrazu. Do jej zapłaty może zostać zobowiązany:
- właściciel nieruchomości lub obiektów budowlanych, z wyłączeniem nieruchomości gruntowych oddanych w użytkowanie wieczyste,
- użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowych,
- posiadacz samoistny nieruchomości lub obiektów budowlanych,
- posiadacz nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa lub z innego tytułu prawnego, a także, gdy posiadanie obywa się bez tytułu prawnego, jeśli na tych nieruchomościach lub obiektach znajdują się tablice reklamowe lub urządzenia reklamowe. Nie ma przy tym znaczenia, czy reklama jest na nich faktycznie eksponowana.