Kupno mieszkania bardzo często wiąże się z podjęciem długoletniego zobowiązania finansowego, w postaci kredytu hipotecznego. Z tego powodu, oprócz podjęcia decyzji co do wyboru konkretnego lokalu, warto dokładnie zapoznać się z procedurą zakupu. Nabycie mieszkania od dewelopera uregulowane jest tak zwaną ustawą deweloperską*, określającą między innymi prawa i obowiązki stron, zawierających umowę kupna-sprzedaży nieruchomości.
Jednym z rodzajów umów zawieranych podczas kupna mieszkania jest ogólnie znana „umowa deweloperska”, na podstawie której deweloper, po zakończeniu inwestycji budowlanej, zobowiązuje się do ustanowienia odrębnej własności wskazanej w umowie nieruchomości i przeniesienia jej na nabywcę, będącego osobą fizyczną, w zamian za ustalone świadczenie pieniężne (określoną cenę), uiszczane przez niego na ustalonych wcześniej warunkach, zgodnie z przyjętym harmonogramem. Może być zawarta jedynie w formie aktu notarialnego (pod rygorem nieważności) i stanowi podstawę wpisu nieruchomości do księgi wieczystej. Warto pamiętać, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, koszty notarialne dzielone są po połowie, między dewelopera a nabywcę.
Zanim jednak dojdzie do podpisania ostatecznej umowy kupna, zwłaszcza w sytuacji starania się o kredyt hipoteczny, być może będziemy musieli (będziemy chcieli) podpisać tak zwaną umowę przedwstępną deweloperską, a wcześniej umowę rezerwacyjną.
Umowa rezerwacyjna
Przedmiotem umowy rezerwacyjnej jest zobowiązanie dewelopera do „czasowego wyłączenia” wskazanego lokalu ze swojej oferty, w zamian za określoną opłatę, wnoszoną przez osobę zainteresowaną kupnem nieruchomości – w zależności od jej postanowień wniesiona opłata podlega zwrotowi lub nie. Na jej podstawie deweloper rezerwuje mieszkanie na określony czas. W niektórych przypadkach umowa rezerwacyjna może zawierać zobowiązanie dewelopera do przyszłego podpisania umowy przedwstępnej bądź deweloperskiej. Zawarcie umowy rezerwacyjnej jest dobrowolne i może przybrać formę pisemną lub notarialną.
Umowa przedwstępna
Przedwstępna umowa deweloperska również nie jest niezbędnym etapem zakupu lokalu mieszkalnego. Na jej podstawie deweloper i osoba zainteresowana kupnem mieszkania zobowiązują się do podpisania w określonej przyszłości umowy deweloperskiej. Określa ona najważniejsze postanowienia umowy ostatecznej (dokładne wskazanie lokalu, ceny, warunków spłat itd.) i może być zawarta w formie pisemnej lub w formie aktu notarialnego. Zazwyczaj, jej podpisanie wiążę się z koniecznością wniesienia określonej kwoty lub wartości procentowej wybranej przez nas nieruchomości (możliwość ewentualnego zwrotu określają warunki umowy).
Odrębnym rodzajem umowy zawieranej z deweloperem jest umowa sprzedaży dotycząca ustanowienia i przeniesienia własności w przypadku zakupu lokalu mieszkalnego przez nabywcę niebędącego osobą fizyczną lub nabycia lokalu użytkowego, takiego jak na przykład garaż. Również ten rodzaj umowy musi zostać zawarty w formie aktu notarialnego.
*Ustawa z dnia 16 września 2011 roku o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (Dz.U. 2011 Nr 232 poz. 1377).